Oorlog
Oorlog
Toch weer oorlog

In mijn jonge jaren hadden we de Koude Oorlog. En was ik bij tijd en wijle echt bang dat het een hete oorlog zou worden. Dat de bom zou vallen vóór ik volwassen zou zijn. Na de ‘glasnost’ van Gorbatsjov en de val van de muur ebde die angst wat weg. Toch bleef ik de extreme bezuinigingen op onze defensie nogal lichtzinnig vinden. En gaf ik (alléén op dit punt!) Trump groot gelijk: de EU moet voor zijn eigen verdediging zorgen. Niettemin: wie hield er nu vóór 24 februari echt rekening mee dat er na meer dan 75 jaar vrede in West-Europa weer een complete oorlog uit zou breken? Tussen twee moderne landen? Een strijd die alleen maar verliezers op kan leveren? Dat geloofde je toch niet? Ik heb al meerdere journalisten en commentatoren de afgelopen dagen horen zeggen: ‘We zijn veel te naïef geweest. We hebben tot het laatst toe gedacht dat zelfs Poetin zich zou laten leiden door redelijkheid.’ Ik denk zelf dat het probleem nog ergens anders ligt: we zijn in ons rijke Westen helemaal en uitsluitend gaan denken in termen van geld. Van kapitaal, van winst. ‘It’s the economy, stupid!’ Opeens moeten de oligarchen (het best te vertalen met ‘rijke stinkerds’) hard worden aangepakt. Maar toen ze met hun grote koffers roebels arriveerden op de Zuid-As, of er hun luxe villa’s in hartje Londen mee kochten, was het toch al méér dan duidelijk dat dit geld stonk? Zo snel rijk worden, dat kan toch alleen door de Russische Jan-met-de-Pet uit te zuigen? Maar daarvoor sloot West Europa ogen en oren.
Dat Poetin met deze oorlog zichzelf financieel benadeelt, en zijn volk nog meer, ja dat snapt hij ook wel. En dáárom dachten we dat hij het niet zou doen: Oekraïne binnenvallen. Maar al die sancties, die haast óók alleen om geld draaien, die raken hem niet. Niet wezenlijk. En dat is nou het verschil. Doordat in onze samenleving geld het hoogste goed is geworden, zijn we gaan denken dat voor anderen ook wel zo zal zijn. Maar het bestaat dus nog: een motief, een drive, een agressie die door geen enkel economisch perspectief getemperd wordt. Dat bebaarde Jihad-strijders zo denken en handelen, daar zijn we langzamerhand aan gewend. Maar dat ook een goed opgeleide, witte man in een keurig pak-met-stropdas zo handelt, dat snappen we niet en daar hebben we ook geen verweer tegen. Misschien moet ons verweer wel zijn dat we echt wat inleveren van de ongebreidelde luxe waar de meeste (maar lang niet alle) Nederlanders in leven. En van dat geld dat we dan onze samenleving versterken. Naar buiten: onze defensie, maar ook naar binnen: een eerlijke verdeling van inkomen, kennis en kansen. Want ook dat is defensie.
Gerrit Heuver
|